وضعیت علمی چین در دوره سوم تصدی شی جین پینگ
فیکس سرور: جاه طلبی ها و اتکای چین به علم و فناوری در بیستمین کنگره بسیار مهم حزب کمونیست در پکن که هفته گذشته برگزار شد، در کانون توجه قرار گرفت.
به گزارش فیکس سرور به نقل از ایسنا و به نقل از نیچر، شی جین پینگ رییس جمهور چین در افتتاحیه بیستمین نشست کنگره حزب کمونیست که هر پنج سال یک دفعه برگزار می شود، اظهار داشت که این کشور باید "علم و فناوری را به عنوان نیروی مولد اولیه، استعداد را به عنوان منبع اولیه و نوآوری را به عنوان محرک اصلی خود در نظر بگیرد."
شی جین پینگ روز یکشنبه هفته گذشته برای سومین دوره به عنوان دبیرکل حزب کمونیست ابقا شد و کنوانسیون چهار دهه پیش را زیر پا گذاشت و تغییرات عمده ای در رهبری ارشد حزب رخ داد و هیئت تصمیم گیری موسوم به پولتیبورو(Politburo) چندین عضو با صلاحیت یا با تجربه کار در علم و فناوری به خدمت گرفت، بطوریکه شش عضو از ۲۵ عضو آن هم اکنون دارای پیشینه علمی هستند. این در حالیست که فقط یک عضو با پیشینه علمی در پولتیبوروی قبلی وجود داشت.
نیچر با مفسرین علم سیاست در مورد سخنرانی افتتاحیه شی جین پینگ گفتگو کرده است. وی در این جلسه یک گزارش مکتوب که دستور کار حزب را تا سال ۲۰۲۷ و بعد از آن تعیین می کند، قرائت و ارائه کرد.
سرمایه گذاری علمی
مفسرین می گویند که سرمایه گذاری اعجاب انگیز چین روی توسعه علمی به نظر ادامه خواهد داشت.
چین در سال ۲۰۲۱ حدود ۲.۸ تریلیون یوان(۳۸۶ میلیارد دلار آمریکا) را برای تحقیق و توسعه(R&D) هزینه کرد که ۲.۴ درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) آنرا تشکیل می دهد. این معیار به عنوان "شدت تحقیق و توسعه" شناخته می شود.
مارینا ژانگ که در دانشگاه فناوری سیدنی استرالیا در حوزه نوآوری در چین مطالعه می کند، می گوید: برنامه پنج ساله اخیر این کشور افزایش بیش از هفت درصدی هر ساله شدت تحقیق و توسعه از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ را هدف قرار داده است. اگر این روند تا سال ۲۰۳۵ ادامه یابد، شدت تحقیق و توسعه چین می تواند با میانگین کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه که حالا به ۲.۷ درصد رسیده است، برابری کند.
او می گوید با این وجود، عدم تحقق رشد تولید ناخالص داخلی چین امسال می تواند به این معنا باشد که کسب وکارها برای افزایش سرمایه گذاری خود در تحقیق و توسعه کار دشوارتری خواهند داشت.
فوتائو هوانگ، پژوهشگر آموزش عالی در دانشگاه هیروشیما در ژاپن می گوید: تردیدی وجود ندارد که چین با وجود شرایط اقتصادی خود، سرمایه گذاری تحقیق و توسعه خودرا تقویت خواهدنمود.
برمبنای تحلیل جینگ کیان، رییس مرکز تحلیل چین در موسسه سیاست جامعه آسیا در شهر نیویورک، اهمیت علم و فناوری در تعداد دفعات استفاده از این کلمات در گزارش مکتوب کنگره منعکس می شود که ۴۴ بار مورد استفاده قرار گرفته است. این در حالی است کلمات علم و فناوری در گزارش سال ۲۰۱۷، ۱۷ بار، در سال ۲۰۱۲، ۱۶ بار و در سال ۲۰۰۷، ۱۵ بار استفاده شده بود.
تحلیل کیان همین طور نشان داد که حدود ۴۲ مقام با مدرک رسمی و تجربه کاری در دنیای علم برای کمیته مرکزی حزب کمونیست چین انتخاب شده اند که یک نهاد سیاسی شامل رهبری عالی حزب است. این اعضا به طور معمول در رأس نهادهای دولتی همچون وزارتخانه های در رابطه با علم و آژانس های تامین مالی تحقیقاتی قرار می گیرند.
نیمه رساناها و خوداتکایی
ایالات متحده در اوایل ماه جاری محدودیت های جدیدی را برای صادرات فناوری نیمه رساناها یا نیمه هادی های پیشرفته، همراه با تجهیزات و دانش ساخت آنها به چین اعمال کرد. این کنترل ها آخرین مورد از یک سلسله طولانی از موانع تحمیل شده توسط ایالات متحده برای تعامل و تجارت است که چین برای ایجاد اقتصاد نوآورانه خود بر آن تکیه می کند.
شی جین پینگ در سخنرانی خود بر اهمیت خوداتکایی در علم و فناوری تاکید نمود. پژوهشگران می گویند این اولویت می تواند به افزایش سرمایه گذاری در صنایع مهم راهبردی مانند تولید نیمه رسانا، اقتصاد دیجیتال، محاسبات کوانتومی و زیست پزشکی تبدیل گردد.
دنیس سایمون که در دانشگاه دوک در دورهام کارولینای شمالی روی علم و نوآوری چین مطالعه می کند، می گوید: اگر نمی توانید چیزی را بخرید، باید آنرا بسازید.
پژوهشگران همچنان نظاره گر چگونگی برنامه ریزی چین برای اختصاص بودجه خود خواهند بود. ژانگ می گوید که پول بیشتری باید صرف تحقیقات بنیادی شود و شرکتها باید بیش از این سرمایه گذاری هایی را که تا حالا عمدتا از طرف دولت تامین شده است، به عهده بگیرند.
بگفته ژانگ، اشاره این گزارش به نقش اصلی بخش تجاری در اختصاص سرمایه گذاری روی تحقیق و توسعه، دلگرم کننده است. او می گوید: نوآوری به تنوع نیاز دارد، نوآوری به استقلال نیاز دارد و نوآوری به تحمل شکست نیاز دارد.
اما کیان می گوید که دولت مرکزی بطور فزاینده ای در پویایی بازار مداخله کرده است و این مساله احیانا ادامه خواهد داشت. در چنین فضایی، بخش عمده ای از بودجه احیانا به سمت پژوهشگران شرکت های دولتی، شرکت های فناوری پیشرو و دانشگاه های برتر سرازیر خواهد شد و کمتر به سمت پژوهشگران و شرکت های کوچک تر و دانشگاه ها خواهد رفت.
کیان می گوید که جامعه علمی چین به سبب سیاست هایی که بر آزادی دانشگاهی تأثیر می گذارد، نسبت به محیط پژوهشی چندان خوشبین به نظر نمی رسد.
کیان می افزاید که انتظار می رود چین همین طور تحقیقات در هوافضا همچون علوم فضایی، دفاعی، تغییرات آب وهوایی، انرژی پاک و کشاورزی و سایر زمینه ها را در اولویت قرار دهد.
محرک استعداد
شی جین پینگ در سخنرانی اخیر خود اشاره نمود که چین هم اکنون "بزرگترین گروه از کارکنان تحقیق و توسعه در جهان" را دارد. او گفت که برای تقویت نوآوری، سرمایه گذاری در نیروی کار ماهر کشور ادامه خواهد یافت.
جیکوب فلدگویس که در مرکز امنیت و فناوری نوظهور دانشگاه جورج تاون واشنگتن، علم و فناوری را در چین مطالعه می کند، می گوید: مطالعات نشان داده اند که برخلاف کوشش های فراوان برای آموزش پژوهشگران چینی در بعضی حوزه ها مانند هوش مصنوعی، هنوز یک شکاف کیفی وجود دارد. به عنوان مثال، پژوهشگران چینی نسبت به پژوهشگران در ایالات متحده، مقاله های بیشتری در زمینه هوش مصنوعی تولید می کنند، اما مقالات ایالات متحده دو برابر سهم استناد جهانی را به خود اختصاص می دهند.
بگفته پژوهشگران، چین برای تقویت نیروی کار می تواند در کنار آموزش دانشمندان محلی، پژوهشگران بین المللی را جذب نماید و دانشمندان چینی مستقر در خارج از کشور را جذب نماید. سایمون می گوید استخدام استعدادهای خارجی موضوع حساسی است، بدین سبب کوشش های محلی اولویت بالایی خواهند داشت و استخدام در خارج از کشور بدون سر و صدا و بدون هیاهو به انجام می رسد. دانشمندان در ایالات متحده در سالهای اخیر به سبب عدم اعلام روابط مالی با برنامه های جذب استعداد در چین مورد بررسی قرار گرفته اند.
تعدادی از مفسرین معتقدند که تنش های سیاسی میان ایالات متحده و چین به دنیای علم نیز سرایت کرده است. در چند سال گذشته، کمتر پژوهشگری وابستگی دوگانه به ایالات متحده و چین را در مقاله های خود اعلام نموده است و تعداد انتشارهای مشترک دانشمندان در دو کشور کم شده است.
سایمون می گوید در کوتاه مدت تا میان مدت، پژوهشگران آمریکایی و چینی احیانا به تعامل ادامه خواهند داد، اما این ارتباط به هیچ عنوان نزدیک به سطوح مشاهده شده در دوران شکوفایی همکاریهای دوجانبه از دهه ۱۹۹۰ تا اواسط دهه ۲۰۱۰ نیست. وی می افزاید که تاکید بیشتر چین بر پرورش استعدادهای داخلی می تواند با فشار بیشتری برای نشان دادن نتایج همراه باشد. دیگر بسادگی برای چین مطلوب نمی باشد که عملکرد نوآوری خودرا بهبود بخشد. چیزی که حالا یک ضرورت ملی برای این کشور است.
در گزارش کنگره آمده است که با وجود این، چین می خواهد تبادل علم و فناوری و همکاری با دیگر کشورها را گسترش دهد. سایمون می گوید که این امر می تواند موجب شود چین از همکاری با ایالات متحده برای تمرکز بر مناطق دیگر مانند اروپا، استرالیا یا کانادا دور شود و روابط علمی خودرا با دیگر کشورها گسترش دهد.
کووید صفر
پژوهشگران در چین می گویند محدودیت های سفر تحت سیاست سختگیرانه رساندن موارد مبتلاشدن به کووید به عدد صفر در این کشور، توسعه و حفظ روابط با هم نوعان خود در خارج از کشور را برای آنها دشوار کرده است.
کونگ کائو، پژوهشگر سیاست علمی در دانشگاه ناتینگهام نینگبو در چین که مشتاق دیدار رو در رو با همکاران خارج از کشور خود و شرکت مجدد در کنفرانس های بین المللی است، می گوید: دسترسی محدود به پروازها، هزینه های بالای بلیت و قرنطینه های گسترده به این معناست که سفر به خارج از چین یا ورود دانشمندان خارجی به چین تقریباً نا ممکن است.
پیش از کنگره حزب کمونیست، مفسرین نظرات متضادی در مورد این که آیا این محدودیت ها می تواند به زودی کم شود یا خیر ارائه کردند. شی جین پینگ نیز فقط یک دفعه در طول سخنرانی خود به موضوع کووید صفر اشاره نمود، آن هم به جهت اینکه به مزایای آن اشاره کند.
کیان می گوید این ممکنست بدین سبب باشد که کووید صفر یک سیاست ثابت و پابرجا است، بدین سبب شی جین پینگ نیازی به توضیح بیشتر در مورد آن ندید.
وی می افزاید که البته این می تواند نشان دهد که شی جین پینگ می خواهد انعطاف پذیری خودرا نمایش دهد و آماده تغییر است.
تعدادی از پژوهشگران می گویند این امکان وجود دارد که چین بعد از کنگره حزب، تعدادی از محدودیت ها را لغو کند، اما برخی دیگر می گویند تا آن زمان که نهاد قانون گذاری این کشور یعنی کنگره ملی خلق در اوایل سال آینده تشکیل نشود، این محدودیت ها از بین نخواهند رفت.
منبع: فیكس سرور
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب