اولین رصد یك كوتوله قهوه ای راه راه با روش قطبش سنجی
به گزارش فیكس سرور ستاره شناسان برای نخستین بار با استفاده از روش قطبش سنجی نور ساطع شده از یك كوتوله قهوه ای موفق به رصد یك كوتوله قهوه ای شده اند كه به علت وجود ابرهای نواری در اتمسفر خود، به شكل راه راه به نظر می رسد.
به گزارش فیکس سرور به نقل از ایسنا و به نقل از نیو اطلس، ستاره شناسان با استفاده از نور قطبی شده، علایم ابرهای نواری شکل را در جو یک کوتوله قهوه ای که از منظومه شمسی بسیار دور است، شناسایی کرده اند. مشخص شد که این غول های گازی، ظاهری مشابه با مشتری دارند و مثل مشتری دارای آب و هوای خشن هستند.
کوتوله های قهوه ای که بین تعریف سیاره و ستاره گیر افتاده اند، اجرام مبهمی هستند. آنها به شکلی مشابه با ستاره ها شکل می گیرند. در حالیکه ستاره ها برای ایجاد فشار و گرمای فوق العاده، جرم کافی جمع می کنند و هسته خویش را با همجوشی هسته ای مشتعل می کنند، کوتوله های قهوه ای این فرایند را کامل طی نمی کنند و در حالیکه آنها اندازه بسیار بزرگتری از مشتری (تا 80 برابر) دارند، نمی توانند بعنوان یک ستاره مشتعل شوند و در عوض مانند یک توپ جالب در آسمان مانده اند.
کوتوله های قهوه ای در سال ۱۸۴۴ توسط "ویلهلم بل" ستاره شناس آلمانی کشف شدند. کوتوله های قهوه ای ستارگان کوچکی هستند که هنگام تشکیل شدنِ مرکزشان، به اندازه کافی داغ نمی شوند تا فرآیند ذوب یا همجوشی هسته ای در آنها به وجود آید. به عبارت دیگر آنها به خورشیدهای نورانی و گرم تبدیل نمی شوند بلکه بلافاصله بعد از تشکیل سرد می شوند و نوری از خود نمی تابانند بگونه ای که به سختی دیده می شوند.
کوتوله های قهوه ای جرم هایی هستند کوچکتر از ستارگان و بزرگتر از سیاره ها که به دلیل کم بودن جرمشان واکنش های هسته ای در آنها انجام نشده و در نتیجه از خود نور ندارند و چون بسیار دور هستند دیده نمی شوند. کوتوله های قهوه ای به جهت نیروی جاذبه افزایش یابنده شان که به دنبال متراکم شدن دائمی آنها پدید می آید و منتشرکننده نیرومند پرتو فروسرخ هستند که با ابزارهای جدید اندازه گیری می شود. بعضی از دانشمندان و ستاره شناسان اینها را همان جرم گمشده می دانند. دسته ای از ستارگان غیر هسته ای وجود دارند که باید بین آنها، کوتوله های سفید، سیاه و سرخ تفاوت قائل شویم. این ستارگان کوتوله های قهوه ای هستند. این اشیاء در واقع مرگ ستاره ای از خود نشان نمی دهند و بیشتر به سیارات غول آسا شبیه هستند تا به ستارگان.
آنها حاصل فرو ریزش گرانشی و انقباض سحابی های پیش ستاره ای هستند ولی جرم آنها برای شروع واکنشهای هسته ای در هسته شان کافی نیست. تنها منبع انرژی یک کوتولهٔ قهوه ای انقباض گرانشی است. کوتوله های قهوه ای دمای پائینی دارند و درخشندگی آنها خیلی کم است، ازاین رو مشاهده آنها مشکل است. در سطح این ستارگان بادهای اتمسفری می وزد که چندان بی شباهت به باد های کمربندی مشتری نیست.
یکی از اجسامی که می توانیم بعنوان کوتولهٔ قهوه ای از آن یاد نماییم ستاره ای است که همدم ستارهٔ نزدیک ما یعنی وان بیس بروک ۸ می باشد که به روش تداخل سنجی نقطه ای مادون قرمز آشکارسازی شده است. خصوصیت های مربوط به این ستاره نشان داده است که شبیه به یک سیاره برون خورشیدی مشتری گون است.
حالا یک مطالعه جدید نشان داده است که کوتوله های قهوه ای می توانند بیشتر شبیه مشتری باشند. گروهی از ستاره شناسان از "تلسکوپ بسیار بزرگ"(VLT) در شیلی بهره برده اند تا به دنبال نشانه هایی از ابرها در جو نزدیکترین کوتوله قهوه ای به زمین معروف به "Luhman 16A" باشند. این ستاره بخشی از یک سامانه جفتی از کوتوله های قهوه ای است که تنها 6.5 سال نوری از ما فاصله دارند.
این تیم با اندازه گیری قطبش نوری که از آن ساطع می شود، آنرا مورد مطالعه قرار دادند. نوری که از سطح گرم آن تابش می شود، مولکول های موجود در جو آنرا از هم جدا و پراکنده و به روش خاصی دوقطبی می کند. ابزارهای قطبش سنجی که محققان آنرا "عینک آفتابی ستاره شناسان" می نامند، می توانند بگویند آیا این قطبش در کل جرم یکنواخت است یا اینکه در بعضی قسمت ها نسبت به سایر نقاط قوی تر است.
در این حالت، سیگنال ها در برخی از قسمت ها قوی تر بودند و این نشانگر این است که گروه های ابر در سرتاسر "Luhman 16A" حرکت می کنند. با این وجود، این بررسی فاش نکرد که چه تعداد ابر نواری در این ستاره وجود دارد. محققان برای فهمیدن این موضوع، الگوهای ابر نواری متفاوتی را مدل سازی کردند و مشاهده شد که نمونه ای که با اثر نور این کوتوله قهوه ای نزدیکترین مطابقت را دارد، دارای دو نوار بزرگ ابری است.
این الگو شبیه به آن چیزی است که در مشتری مشاهده می نماییم. مدلها همینطور نشان دادند که این ابرها طوفان هایی را ایجاد می کنند که در نتیجه آن، بارانی از سیلیکات یا آمونیاک بر سطح این کوتوله قهوه ای می بارد.
محققان با عنایت به مطالعه حاضر می گویند که مطالعه نور قطبی شده می تواند به ما در شناخت بهتر از ابرها، جو و در نهایت قابل سکونت بودن سیارات فراخورشیدی کمک نماید. این روش می تواند در جستجوی حیات بیگانه هم پرارزش باشد.
"ماکسول میلار بلانچر" نویسنده اصلی این تحقیق می گوید: قطبش سنجی به خواص ابرها چه در کوتوله های قهوه ای و چه سیارات فراخورشیدی بسیار حساس است. این نخستین بار است که برای درک خصوصیت های ابر در خارج از منظومه شمسی از این روش بهره برداری می شود.
این مطالعه در مجله Astrophysical Journal انتشار یافته است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب